به نقل از «فارس»

تهران چگونه تهران شد؟

تاریخ انتشار: ۳ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۸۹۷۲۶

فارس‌پلاس؛ جعفر علیان‌نژادی در یادداشتی نوشت: التفاتی که مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای کنگره بزرگداشت شهدای پایتخت، در خصوص پرداختن به  شهر تهران و ادای حق آن، به ما دادند، می تواند زمینه‌ای برای طرح این سؤال باشد. در میان نظریات مربوط به مطالعات شهری، نظریه «حق به شهر» هانری لوفور از جایگاه رفیعی برخوردار است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این نظریه بیشتر دست مایه محققین شهری برای ایجاد تغییرات کالبدی در شهر بوده و گاها ابزاری برای حمله نظرورزان اندیشه چپ به جسم و جان بی دفاع این شهر بزرگ بوده است.

هانری لوفور در میان حقوق متفاوت اجتماعی شهروندان، با این نظریه حق جدیدی را معرفی و شناسایی کرد به نام »حق زندگی شهری». در واقع شهروندان یک شهر از حقی ویژه به نام حق زندگی شهری نیز برخوردار هستند که باید به نحوی این حق نیز در کنار دیگر حقوق شهروندی ادا شود. حقی عمومی که به طور مشخص در دو موضوع حکمروایی شهری و تخصیص فضا، مورد توجه قرار گرفته است. یعنی هر شهروندی هم حق مشارکت در مدیریت شهری را دارد و هم حق استفاده از فضاهای عمومی. این حق بسته به عملکرد شهرداری های قابل افزایش یا کاهش است.

 این نظریه تا حدی راهنمای متخصصین و مدیران شهری برای تغییر ظاهری و کالبدی شهر  بوده است. آنها بر این اساس شهرها را طوری طراحی می کنند که هم امکان مشارکت در تصمیمات محله ای، منطقه ای و شهری برای شهروندان فراهم شود و هم امکان بهره برداری بیشتر آنان از فضای عمومی. شاید بتوان طرح «من شهردارم» دوره فعلی شهرداری را متاثر از چنین فهمی تحلیل کرد. جریان چپ نیز به سهم خود این حق را در ستیز و تقابل شهروندان با حاکمان شهری تئوریزه کرده اند. از نظر آنان شهروندان باید دست به ساخت شکنی حق تعریف شده خود توسط حاکمان شهری بزنند. یعنی حقوق بیشتری طلب کنند.

عبارت کلیدی و مهم «تولید فضا» به عنوان یک کنش شهروندی در برابر فضاسازی های شهری در این خصوص مورد توجه قرار گرفته است. آنان بیشتر روی مقوله مصرف فضای شهری مانور داده اند. می توان گفت تلاش آنان نوعی معنابخشی به زندگی شهری از طریق مصرف ابتکاری بوده است. اینکه شهروندان بتوانند فضاهای جدیدی برای مصرف خلق کنند که بیرون از فضاسازی های حاکمان شهری باشد. یا علیه سیاست های فضایی آنها، فشاراجتماعی ایجاد کنند.  

با این حال جای این پرسش باقی است که آیا حق زندگی شهری، تنها به معطوف به بهبود کالبدی، جسمانی و مصرفی شهری است، یا شهروندان در حق زندگی شهری خود،خواهان بهبود فضای روحی و معنوی شهر نیز  باید باشند؟پاسخ مثبت است. حرکت مردم تهران در طول 150 سال اخیر، متاثر از فضایی دیگر بوده است که با این تعاریف مألوف و معروف علمی از فضاسازی شهری، قابل فهم و شناسایی نیست. تعین این حرکت ها به طور خاص خود را  در مخالفت با قرارداد رویترز با هدایت ملا علی کنی، در قضیه تنباکو با پیشاهنگی مرحوم میرزا حسن آشتیانی، در مطالبه عدالت خانه به عنوان نقطه شروع انقلاب مشروطه و در تقابل با قرارداد ننگین وثوق الدوله،  نشان داده است.

در همه این حرکات تاریخی، مردم تهران خواهان حفظ و ارتقای فضای زندگی معنوی در برابر چنان موانعی که ذکر شد بوده اند. این فضاخواهی باطنی و معنوی، در دوران حکومت پهلوی نیز تداوم داشت و به محض شروع حرکت انقلابی امام، جامه تحقق به خود گرفت. در نماز عید فطر قیطریه شهید بهشتی، راهپیمایی عظیم تاسوعا و عاشورا و تحصن علما در دانشگاه تهران، مردم تهران علیه همان تغییر کالبدی و جسمانی شهر که می خواست هویت ملی و اسلامی و دینی تهران را تغییر داده و تبدیل به یک شهر مصرف زده اروپایی کند، ایستادند. این فضاسازی مردمی و معنوی در تهران،تبدیل به  الگویی قابل سرایت به دیگر شهرهای کشور شد. حرکتی که بعد از انقلاب نیز تداوم یافت و در بزنگاه های مختلف منشا تغییر فضای شهری بود.

آن انرژی بی پایان حق زندگی معنوی در تهران ریشه در باور دینی و حرکات ایمانی مردم این شهر داشت. حرکتی که تهران را الگو و الهام بخش کرد، واجد ویژگی هایی بود که مردم را در صحنه نگاه داشت و امید آنان را طی 150 سال گذشته حفظ کرد. مقام معظم رهبری در کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی، جلسه ششم، به این ویژگی ها ذیل عنوان نویدهای ایمانی مفصلاً پرداخته است. به عنوان نکته پایانی نگارنده مبتنی بر دریافت خود، آن دوازده نوید را تبدیل به دوازده ویژگی ایمانی مردم تهران و کشور  کرده است. دوازده ویژگی که می تواند، اصول حق زندگی باطنی و معنوی شهری باشد. همان که مردم تهران را  با رهبری امام (ره) سرآمد کرد:

هدایت شوندگی: می دانستند چه می خواهند و راه رسیدن به آن چه بود.
فهمیدگی: فهم قوی از مسیر داشتند و چشم و گوششان باز شده بود.
مصمم بودگی: عزم و تصمیم راسخ برای حرکت و غلبه بر شک و تردید داشتند.
مطمئن بودگی: اطمینان داشتند به هدف خود می رسند.
خطاپذیری: امکان خطا و اشتباه و تجربه غلط داشتند، یعنی از غفران و رحمت الهی برخوردار بودند.
حمایت شوندگی: پتششان به نیروی الهی گرم بود و دلسرد نمی شدند.
یقین مندی: در غلبه بر مشکلات و دشمنان و موانع مطمئن بودند.
قدرت مندی: از تمام رقبا و صفوف مخالفین مسیر قوی تر بودند.
پیروزمندی: بر موانع و مشکلات غلبه کامل یافتند.
وصول: به صورت قطعی به هدف رسیدند.
گشودگی: از مواهب آسمانی و زمینی و استعدادی در طول حرکت برخوردار شدند.
خوش بختی: به پاداش و سعادت اخروی بعد از زندگی دنیوی خواهند رسید.

پایان پیام/ت

 

منبع: فارس

کلیدواژه: شهر تهران حرکت انقلابی فضای معنوی شهر زندگی معنوی حق زندگی شهری مردم تهران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۸۹۷۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سکونت ۱۰ میلیون ایرانی در بنا‌های ناپایدار

محمد آئینی ظهر امروز در همایش گرامیداشت روز شورا‌های اسلامی با محوریت مشارکت در بازآفرینی شهری در شهر گلستان، با بیان اینکه طرح بازآفرینی شهری مسئله‌ای فانتزی نیست، اظهار داشت: ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار واحد مسکونی در کشور وجود دارد که جزو بنا‌های ناپایدار و بافت فرسوده است و هیچ سازه‌ای ندارند.

به گزارش تسنیم، وی با بیان اینکه ۲۲۴ هزار بنای ناپایدار در استان تهران وجود دارد، افزود: در استان تهران با توجه به اهمیت رسیدگی به بافت فرسوده و رعایت ایمنی مسئولین باید نگران فرسودگی بنا‌ها و خانه‌های نا ایمن باشند.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه در حین وقوع زلزله خانه‌های نا ایمن تخریب و فاجعه به وجود می‌آید تصریح کرد: بر این اساس در حال حاضر ۱۰ میلیون نفر از جمعیت شهری در کشور در معرض خطر قرار دارند.

آئینی با انتقاد از عدم احیای بافت‌های فرسوده و معابر تنگ در برخی شهر‌های کشور گفت: نوسازی بافت‌های فرسوده توسط دولت انجام نمی‌شود و باید سرمایه‌گذاران و مردم در این مهم مشارکت داشته باشند.

وی با بیان اینکه بهترین خدمت مسئولین حفظ جان مردم است گفت: مدیران و مسئولین مردم را برای ساخت واحد‌های مسکونی ایمن تشویق کنند.

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه رئیس‌جمهور دستور تشویق مردم به احیای بافت فرسوده را داده است، عنوان کرد: ایجاد بسته‌های تشویقی توسط شهرداری‌ها می‌تواند خانه‌های نا ایمن و فرسوده را احیا کند و هر بنای فرسوده که در کشور تخریب می‌شود به تعداد واحد‌های مسکونی ایمن افزوده می‌شود.

وی با اشاره به عدم آگاهی ۷۰ درصد مردم در احیای بافت‌های فرسوده، تصریح کرد: مردم در احیا و نوسازی بافت فرسوده حق دارند حداقل از ۵۰ درصد تخفیف‌ها بهره‌مند شوند و تخفیف‌ها باید تا ۱۰۰ درصد نیز عملیاتی شود.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه ۹۲ درصد پروانه‌های ساخت احیای بافت فرسوده در شهر تهران و فقط ۸ درصد در شهرستان‌های استان تهران صادر شده است، گفت: پروانه‌های ساخت باید ظرف حداکثر ۳ ماه برای مردم صادر شود.

شهرداری‌ها به دنبال درآمدزایی در بافت فرسوده نباشند

در ادامه میرمحمد غراوی معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار تهران با تأکید بر نقش مؤثر شورا‌ها در توسعه شهر‌ها اظهار داشت: بخشودگی و تخفیف عوارض یکی از مسائلی است که شورا می‌تواند مردم را با تخفیف مناسب در توسعه شهر و احیای بافت فرسوده به میدان آورد.

وی با تأکید بر اقتصادی بودن احیای بافت فرسوده برای مردم توسط شهرداری‌ها افزود: شهرداری‌ها نباید به دنبال درآمدزایی از بافت‌های فرسوده باشند.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار تهران تصریح کرد: شورا‌های اسلامی شهر‌ها در اجرای طرح بازآفرینی شهری تلاش مضاعفی داشته باشند.

غراوی در پایان با تأکید بر ایجاد زیرساخت‌ها در بافت‌های فرسوده استان تهران خاطرنشان کرد: توسعه سرانه‌های عمومی در کنار اجرای طرح بازآفرینی شهری بسیار حائز اهمیت است.